جواد قیصریان فرد کارشناس صنایع پتروشیمی ويرا- سرمایه گذاری در کشور ما به طور کلی در حوزه هایی که مزیت نسبی بالاتری نسبت به دیگر حوزه ها دارند اتفاق می افتد و هم اکنون این مزیت در استان ایلام در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی بیشتر از سایر بخش هاست.
با توجه به ویژگی بهره مندی استان ایلام از امتیازات ویژه و موقعیت های ناب تجاری موجود همانند مزیت منحصر به فرد نزدیکترین مسیر امن به بازار عراق، امکان تامین طولانی مدت خوراک به دلیل برخورداری از ذخایر عظیم نفت و گاز و توسعه صنایع پتروشیمی در استان با راه انداری فاز اول پتروشیمی ایلام در سالهای اخیر و رشد فزاینده ای به لحاظ حجم و تنوع محصولات این صنایع (با راه اندازی فاز دوم شرکت مذکور و نیز احداث پروژه های جدید پتروشیمی همانند پتروشیمی دهلران، مهران و ...) در اینده نزدیک، بستری مناسب و موقعیت منحصر به فردی برای سرمایه گذاری در صنایع میان دست و پایین دستی به عنوان مصرف کنندگان محصولات پایه پتروشیمی و توسعه اقتصادی در استان فراهم آورده است.
از مهمترین ویژگی های صنایع تکمیلی پتروشیمی می توان به شکل گیری بازارهای محلی مرتبط با این صنایع در مناطق مختلف به دلیل امکان ایجاد این صنایع و صنایع مکمل آن در تمامی نقاط استان و اشتغالزایی مناسب برای افراد بومی به علت عدم نیاز به تخصص ویژه ای برای کارگران و نیز تنوع تولیدی طیف وسیعی از اقلام و کالاها اشاره کرد بطوریکه آمارها حاکی از آن است که حدود 11 تا 12 درصد قطعات به کار رفته خودروها، 10 درصد قطعات یک ساختمان، 10 تا 12 درصد سبد خرید روزانه یک خانوار شامل محصولات پائیندست پتروشیمی است که نشان دهنده اهمیت و گستردگی تولید در این بخش است. میزان سرمایهگذاری لازم برای ایجاد هر نفر شغل در صنایع بالا دستی ۳۸۰ هزار دلار و در صنایع پاییندست تنها حدود ۳۰ هزار دلار می باشد، یعنی ظرفیت اشتغالزایی در صنایع پاییندستی پتروشیمی، حدود ۱۳ برابر صنایع بالادستی است و در صورت فراهم آمدن شرایط مناسب، این صنایع به یکی از موتورهای ایجاد اشتغال کشور مبدل میشود. از سوی دیگر گسترش تولید در این صنایع می تواند علاوه بر تأمین نیازهای داخلی فرصتی مناسب برای حضور در بازارهای بین المللی و توسعه صادرات کشور فراهم کند و با توجه به نیاز اغلب کشورهای همسایه به چنین محصولاتی، علاوه بر ارزش آفرینی از طریق صادرات می تواند گامی مؤثر در جهت بهبود و تقویت بازرگانی حقیقی و حقوقی مرزی با کشورهای همسایه باشد. جلوگیری از خام فروشی و افزایش صادرات غیرنفتی و تحقق اقتصاد مقاومتی، قابلیت ایجاد در پهنه استان و عامل گریز از تمرکز جمعیتی و صنعتی، ایجاد ارزش افزوده بالا، کمک به ارائه نوآوری های صنعتی و تجاری، توزیع متعادل ثروت در جامعه، تنوع بیشتر محصولات، مخاطرات ایمنی و زیست محیطی کمتر نسبت به صنایع بالادستی پتروشیمی، تفاوت سود فروش این محصولات در بازارهای جهانی نسبت به فروش ماده خام و و پرورش نیروی انسانی مورد نیاز صنایع و بنگاههای بزرگ و ... بخش دیگری از مزایای توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی در استان به شمار میرود.
اما بررسيهاي انجام گرفته نشان ميدهد که عليرغم جذابیت و نقش مهم این صنايع در توسعه اقتصادي و اجتماعي و با وجود ظرفيتهاي بالقوه استان که به اختصار در بالا به آن اشاره گردید اين بخش از صنعت هنوز به وضعيت بسامان مورد انتظار نرسيده است و اين نكته توجه استاندار توانمند و پرتلاش، نمایندگان محترم، مسئولین ارشد استان جهت بحث حمایت از سرمایه گذاران و ترغیب و تشویق هر چه بیشتر آنها به سرمایه گذاری در این بخش و توسعه و شکوفایی این صنایع بیش از پیش طلب ميکند. لذا در این زمینه ضروری به نظر می رسد تا به جای نگاه جزیره ای و کوتاه مدت به این صنایع، پیشنهاد می گردد با ایحاد دفتر سرمایه گذاری و توسعه صنایع پایین دست پتروشیمی همانند سایر استانهای پیشرو و در ادامه تشکیل کمیته راهبردی توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی با همکاری و هماهنگی ذینفعان و شناسایی و تقویت نهادهای مکمل صنایع پتروشیمی نظیر دانشگاهها و ارائه دهندگان خدمت کسب و کار، در کنار احصاء و تدوین چشم انداز و راهبردهای اصلی توسعه استان، تدوین برنامه راهبردی و عملیاتی و تهیه و تنظیم سیاستهای ملی راهبرد صنایع پتروشیمی با رویکرد تکمیل زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی مورد توجه بیشتر قرار دهد و در راستای سیاستهای سرمایهگذاری در استان، ترغیب و تشویق سرمایه گذاران داخلی و خارجی به منظور سرمایهگذاری در صنایع میان دست و پایین دستی پتروشیمی با توجه به طرح آمایش سرزمین از طریق انجام فعالیتهای ترویجی همانند فعالسازی گروههای توسعه منطقهای و مشارکت در سرمایهگذاری و حمایت، پشتیبانی و راهنمایی سرمایهگذاران بر حسب سوابق اجرایی، توانایی مالی، فنی و سطح آشنایی با صنعت پتروشیمی فعالیت نماید. شناسایی فرصتهای جدید کسب و کار صنایع پایین دست پتروشیمی و تنظیم بازار برای تامین پایدار مواد اولیه صنایع پایین دستی و صادرات محصولات پتروشیمی پایش مستمر چالش ها و مشکلات صنایع پایین دستی پتروشیمی، ارائه راهکار و پیشنهاد برای رفع مشکلات و پیگیری آنها، کمک به تقویت تشکلهای تولیدکنندگان و ایجاد شبکه یکپارچه آنها و شناسایی ظرفیتهای بازار محصولات از سایر سیاستهای کاری این دفتر محسوب میشود.
امید است با ایجاد دفتر فوق الذکر و تشکیل کمیته راهبردی توسعه صنایع پایین دست پتروشیمی و با هماهنگ سازی و بسیج پویای همه امکانات صنعت برای شناسایی ظرفیت های موجود اعم از ظرفیت های فنی ، علمی و اقتصادی و بکارگیری آنان، در آینده ایی نزدیک شاهد رونق و شکوفایی صنایع پایین دستی پتروشیمی بیش از پیش در استان باشیم.