توسعه پایدار و جنگل‌های بلوط بانکول

ویرا -اکبر امیدی
یکی از مفاهیمی که از اواخر قرن بیستم مورد توجه و تأکید اندیشمندان و سیاست‌گذاران امر توسعه قرار گرفت؛ مفهوم «توسعه پایدار» است. علت توجه به این مهم؛ بر این نیاز بدیهی و ضروری استوار بود که سیاست‌گذاران دریافتند توجه و اهتمام به مقوله‌هایی چون رشد اقتصادی، توسعه، توسعه متوازن، توسعه فرهنگی و … نمی‌تواند جوابگوی نیازها و ضرورت‌های امر توسعه و تداوم زیست بشر بر کره خاکی باشد.
توسعه پایدار مبتنی بر رویکرد زیست محیطی بوده و به این معنی است که بشر امروز موظف است سهم نسل‌های آتی از منابع طبیعی و زیست محیطی موجود در این کره خاکی را لحاظ نماید. هزاران سال از شروع زندگی بشر بر روی کره زمین می‌گذرد و این روند ممکن است تا میلیون‌ها سال آینده هم تداوم داشته باشد. منبع تغذیه فرزندان بشر در نسل‌های آینده همین خاک، آب، زمین‌های کشاورزی، دریاها و منابع رودخانه‌ای، جنگلها و مراتع، نفت و گاز، معادن زیرزمینی و … هستند و نسل کنونی بشر تنها مجاز به استفاده از منابع موجود به اندازه سهم خود است. علاوه بر آن وظیفه خطیر و مهم حفاظت و نگهداری از این منابع نیز بر عهده ماست. عقل و شرع بر ما حکم می‌کند فقط به اندازه سهم خود از آن برداشت کرده و از هر گونه تخریب این منابع حیاتی و ارزشمند به خاطر منافع زودگذر چشم‌پوشی کنیم. توجه نظری و عملی به این مهم و لحاظ نمودن این ضرورت‌ها در امر مدیریت اقتصادی و اجتماعی جامعه را «توسعه پایدار» می‌گویند. این در حالی است متأسفانه به علت فقدان سواد آکادمیک (تحصیلات دانشگاهی قبل از جلوس بر پست مدیریت)، فهم و عمل به این مهم در بین مسئولان و سیاست‌گذاران، در کشور ما کمتر دیده می‌شود.
مصداق بارز و عینی این ضایعه، در تخریب جنگلهای بلوط زاگرس در محدوده بانکول را می‌شود مشاهده کرد. استفاده از منابع زیرزمینی موجود در طبیعت وقتی مجاز است که ما از تکنولوژی و توان لازم برای بهره‌برداری از آن با حداقل تخریب یا صدمه به محیط زیست برخوردار باشیم. در غیر این صورت وظیفه حکم می‌کند مسئولان امر؛ از نابودی و تخریب منابع طبیعی جلوگیری به عمل آورند. چرا که از کجا معلوم نسل‌های آینده (فرزندان ما) توان بهره‌برداری از این منابع با حداقل تخریب را نداشته باشند؟